ঘোষাঃ ৰহমৰ গিৰিহঁত তুমি আল্লা চাহাব এ
যদি কৰা দৰিয়াৰ পাৰ।।
চিন্তো হেৰা মোৰ মন আল্লাৰ নামত।
ভজো হেৰা মোৰ মন গুৰুৰে পাৱত।।
পানী মৰে পিয়াহত অগ্নি মৰে জাৰত।
খোদা ৰছুল লুকাই আছে মোমিনৰ আঁৰত।।
খোদা ৰছুল লুকাই আছে নকৰা বিচাৰ।
মক্কাৰ দুৱাৰত বান্দা মাৰিলা সঞ্চাৰ।।
মক্কাৰ দুৱাৰত চাহাব জীৱই মাৰে তালি।
যেনে শালে শ’লৰ লগত দৰিকাৰ টপালি।।
মক্কাৰ দুৱাৰত চাহাব তিৰ্বেণীৰ ঘাট।
বেহাব নোৱাৰে তাত মায়াই ভেটে বাট।।
আচমানৰ কুটুব তৰা আদমৰ জাত।
সজাত মইনা আছে ঘনে লগায় মাত।।
সজাৰ মইনাটিৰ অনেক যুগুতি।
দেও মাৰি পাৰ হ’লে এৰিলে পীৰিতি।।
দেও মাৰি পাৰ হৈ জীৱই আছে চাই।
চোৱা চোৱা জীৱসকল ভেলৰে বিলাই।।
কবি-পৰিচয়:
ইছলাম ধৰ্ম প্ৰচাৰ কৰিবলৈ বিদেশৰ পৰা অসমলৈ অহা ইছলাম ধৰ্মগুৰুসকলৰ ভিতৰত আজান ফকিৰ অন্যতম। তেওঁ অসমলৈ আহে কোনোৰ মতে আৰব দেশৰ পৰা আৰু কোনোৰ মতে আজমীৰৰ পৰা। আজান ফকিৰৰ অসম আগমনৰ সময় সম্পৰ্কে নানান তথ্য পোৱা যায়। আনুমানিক খ্ৰীষ্টীয় সপ্তদশ শতিকাৰ মাজ ভাগত গদাধৰ সিংহৰ শাসন কালত অসমলৈ অহা আজান ফকিৰে কম সময়ৰ ভিতৰতে অসমীয়া মাত-কথা সুন্দৰকৈ শিকি, জিকিৰ আৰু জাৰী গীত ৰচনা কৰে। তেওঁৰ আচল নাম হজৰত শাহ মিলন। জনশ্ৰুতি মতে আজান ফকিৰেই পোনপ্ৰথম অসমত 'আজান' (আহ্বান) দি নামাজ পঢ়িবলৈ মুছলমানসকলক শিকাইছিল বাবে তেওঁৰ নাম আজান ফকিৰ হয়। আজান ফকিৰৰ জীৱন বৰ সংঘাতপূৰ্ণ আছিল। অসমলৈ আহি তেওঁ বিভিন্ন শক্তিৰো সন্মুখীন হ'ব লগা হৈছিল। পিছত আহোম ৰজা গদাধৰ সিংহই তেওঁৰ মাহাত্ম্য বুজি পাই দিখৌমুখৰ সৰাগুৰি চাপৰিও মাটি-বাৰী দি মছজিদ সজাই দিয়ে আৰু তাতে আজান ফকিৰে ছকুৰি ভকতৰ সৈতে ধৰ্ম চৰ্চা আৰম্ভ কৰে। তাতেই তেখেতৰ মৃত্যু হয়।
পাঠবোধ:
অসমৰ বৈষ্ণৱ ধৰ্মৰ লগত আজান ফকিৰ চাহাবৰ প্ৰবৰ্তিত পন্থাৰ বহুতো সাদৃশ্য দেখা যায়। অনেক জিকিৰত বৈষ্ণব সাহিত্য আৰু লোকগীতৰ প্ৰতিধ্বনি শুনা যায়। এই গীতটিৰ ভাববস্তুৰ জৰিয়তে ধৰ্ম-বৰ্ণ নিৰ্বিশেষে ছাত্ৰ-ছাত্ৰীসকলৰ মাজত সমন্বয়ৰ ভাব গঢ়ি তুলিব পৰা যাব বুলি আশা কৰিয়েই গীতটি ইয়াত সন্নিবিষ্ট কৰা হৈছে। গীতটিৰ জৰিয়তে আল্লাৰ মাহাত্ম্যও প্ৰকাশ কৰা হৈছে। এই জগতত আমি মানুহবোৰ আচলতে কোন, আমাৰ স্থিতি কি, আমি কি কৰা উচিত, প্ৰকাৰন্তৰে তাকে ক'বলৈ বিচৰা হৈছে।
শব্দাৰ্থ আৰু টোকা:
আচমান: আকাশ।
আদম: আদি মানৰ, কোৰাণৰ মতে আল্লাৰ সৃষ্ট প্ৰথম মানুহ।
কুটুব : ধ্ৰুৱ নক্ষত্ৰ।
তিৰ্ বেণী: ত্ৰিবেণী গংগা, যমুনা আৰু সৰস্বতীৰ সংগম স্থল, পবিত্ৰ ঠাই।
দৰিয়া: সাগৰ; নদী।
বেহাব: বেপাৰ কৰিব।
মোমিন: বিশ্বাসী মুছলমান।
ৰচুল: দেৱদূত, ঈশ্বৰ প্ৰেৰিত পুৰুষ, আল্লাৰ দূত।
•আজান ফকিৰ ইছলাম ধৰ্ম প্ৰচাৰ কৰিবলৈ বিদেশৰ পৰা অসমলৈ আহিছিল।
•কোনোৰ মতে তেওঁ আৰব দেশৰ পৰা, আৰু কোনোৰ মতে আজমীৰৰ পৰা আহিছিল।
•তেওঁ সপ্তদশ শতিকাৰ মাজ ভাগত, আহোম ৰজা গদাধৰ সিংহৰ শাসনকালত অসমলৈ আহে।
•অসমলৈ আহি কম সময়তে আজান ফকিৰে অসমীয়া ভাষা শিকি জিকিৰ আৰু জাৰী গীত ৰচনা কৰে।
•তেওঁৰ আচল নাম আছিল হজৰত শাহ মিলন।
•জনশ্ৰুতি মতে, আজান ফকিৰে পোনপ্ৰথম অসমত আজান দি নামাজ পঢ়িবলৈ মুছলমানসকলক শিকাইছিল।
•সেয়ে তেওঁৰ নাম হয় আজান ফকিৰ।
•পাছত আহোম ৰজা গদাধৰ সিংহে তেওঁৰ মাহাত্ম্য বুজি দিখৌমুখৰ সৰাগুৰি চাপৰিত মাটি-বাৰী আৰু মছজিদ দান কৰে।
•আজান ফকিৰে তাতেই ভকতৰ সৈতে ধৰ্মচৰ্চা আৰম্ভ কৰে আৰু দিখৌমুখৰ সৰাগুৰি চাপৰিতে তেওঁৰ মৃত্যু হয়।
অধ্যায়টোৰ সাৰাংশ
আজান ফকিৰে ৰচনা কৰা এই জিকিৰটিত আল্লাহৰ মহিমা আৰু মানৱ জীৱনৰ আধ্যাত্মিক তাৎপৰ্যৰ বিষয়ে বৰ্ণনা কৰা হৈছে। জিকিৰটিৰ আৰম্ভণিতে কবিয়ে আল্লাহৰ নামত মনক চিন্তা কৰিবলৈ আৰু গুৰুৰ চৰণত ভজনা কৰিবলৈ আহ্বান জনাইছে।
কবিয়ে কৈছে যে পানী যেনেকৈ পিয়াহত আৰু জুই যেনেকৈ জাৰত মৰে, ঠিক তেনেকৈ আল্লাহ আৰু ৰছুল (ঈশ্বৰৰ দূত) বিশ্বাসী মুছলমান (মোমিন) সকলৰ হৃদয়তে লুকাই থাকে। তেওঁলোকক বিচাৰি মক্কাৰ দৰে তীৰ্থস্থানলৈ যোৱাৰ প্ৰয়োজন নাই, কাৰণ মানুহৰ শৰীৰৰ মাজতেই ঈশ্বৰ বিৰাজমান। মক্কাৰ দুৱাৰত থকা ত্ৰিবেণী ঘাট (গংগা, যমুনা, সৰস্বতীৰ সংগম) মায়াৰ দ্বাৰা আবৃত, যাক সহজে পাৰ হ’ব নোৱাৰি।
কবিয়ে মানুহৰ শৰীৰক এটা ‘সজা’ (cage) আৰু তাৰ ভিতৰত থকা আত্মাক ‘মইনা চৰাই’ৰ লগত তুলনা কৰিছে। এই মইনা চৰাই অৰ্থাৎ আত্মাই মায়াৰ বন্ধনৰ পৰা মুক্ত হ’বলৈ চেষ্টা কৰে। যেতিয়া জীৱই এই মায়াৰ বন্ধনৰ পৰা মুক্ত হৈ যায়, তেতিয়া সি সংসাৰৰ সকলো প্ৰীতি ত্যাগ কৰে। এইদৰে, জিকিৰটিত গভীৰ আধ্যাত্মিক দৰ্শন আৰু সমন্বয়ৰ ভাৱ ফুটি উঠিছে, য’ত হিন্দু আৰু ইছলাম ধৰ্মৰ ভাৱধাৰাৰ এক সুন্দৰ মিলন দেখা যায়।
পাঠ্যপুথিৰ প্ৰশ্নাৱলী (Chapter End Excises)
ভাব-বিষয়ক
১। চমু উত্তৰ দিয়া:
(ক) জিকিৰৰ ৰচক কোন?
উত্তৰ: জিকিৰৰ ৰচক হ’ল আজান ফকিৰ।
(খ) কোনবোৰ গীতৰ সৈতে জিকিৰ গীতৰ সুৰৰ সাদৃশ্য আছে?
উত্তৰ: উজনি অসমত প্ৰচলিত টোকাৰী গীত, দেহবিচাৰৰ গীত আদি লোকগীতৰ সৈতে জিকিৰ গীতৰ সুৰৰ সাদৃশ্য আছে।
(গ) ‘জিকিৰ’ শব্দটো কি শব্দৰ পৰা ওলাইছে?
উত্তৰ: ‘জিকিৰ’ শব্দটো আৰবী ‘জিক্ৰ’ শব্দৰ পৰা ওলাইছে, যাৰ অৰ্থ হ’ল ‘বাৰে বাৰে উচ্চাৰণ কৰা’।
২। তলৰ শব্দবোৰৰ অৰ্থ লিখা:
- ৰছুল: দেৱদূত, ঈশ্বৰৰ প্ৰেৰিত পুৰুষ, আল্লাহৰ দূত।
- মোমিন: বিশ্বাসী মুছলমান।
- ৰহম: দয়া।
- কুটুব: ধ্ৰুৱ নক্ষত্ৰ।
- বান্দা: ভৃত্য, দাস।
৩। ‘মক্কাৰ দুৱাৰত চাহাব জীৱই মাৰে তালি। যেনে শালে শ’লৰ লগত দৰিকাৰ টপালি।।’ — উল্লিখিত কবিতাফাকিৰ অন্তর্নিহিত ভাৱটি বিশ্লেষণ কৰা।
উত্তৰ:
এই কবিতাফাঁকিৰ জৰিয়তে কবিয়ে বুজাব বিচাৰিছে যে মানুহে ঈশ্বৰক বিচাৰি
মক্কাৰ দৰে তীৰ্থস্থানলৈ যায়, কিন্তু প্ৰকৃততে ঈশ্বৰ মানুহৰ শৰীৰতে
বিৰাজমান। যেনেকৈ শাল আৰু শ’ল মাছৰ লগত দৰিকণা মাছৰ কোনো তুলনা নহয়, ঠিক
তেনেকৈ বাহ্যিকভাৱে কৰা তীৰ্থযাত্ৰাৰ লগত শৰীৰৰ ভিতৰত থকা ঈশ্বৰক উপলব্ধি
কৰাৰ কোনো তুলনা হ’ব নোৱাৰে। কবিয়ে মানুহক নিজৰ অন্তৰতে ঈশ্বৰক বিচাৰিবলৈ
আহ্বান জনাইছে।
৪। ব্যাখ্যা কৰা:
(ক) পানী মৰে পিয়াহত, অগ্নি মৰে জাৰত।
খোদা ৰছুল লুকাই আছে, মোমিনৰ আঁৰত।।
উত্তৰ:
উক্ত কবিতাফাঁকি আমাৰ পাঠ্যপুথি ‘অসমীয়া সাহিত্য চয়নিকা’ৰ অন্তৰ্গত আজান
ফকিৰৰ দ্বাৰা ৰচিত ‘জিকিৰ’ নামৰ পাঠটিৰ পৰা তুলি অনা হৈছে। এই কবিতাফাঁকিৰ
জৰিয়তে কবিয়ে ঈশ্বৰ যে মানুহৰ হৃদয়তে বিৰাজ কৰে, সেই গভীৰ আধ্যাত্মিক
সত্যটোকে প্ৰকাশ কৰিছে।
যিদৰে পানীৰ মাজত থাকিও পানীয়ে পিয়াহত মৰিব
পাৰে আৰু অগ্নিৰ মাজত থাকিও অগ্নিয়ে জাৰত মৰিব পাৰে, সেইটো এক আচৰিত কথা।
ঠিক তেনেকৈ, আল্লাহ আৰু তেওঁৰ দূত (ৰছুল) বিশ্বাসী মুছলমান (মোমিন) সকলৰ
হৃদয়তে লুকাই থাকে, কিন্তু তেওঁলোকে সেই কথা উপলব্ধি কৰিব নোৱাৰে। ইয়াৰ
দ্বাৰা কবিয়ে বুজাইছে যে ঈশ্বৰক বাহিৰত বিচাৰি ফুৰাৰ প্ৰয়োজন নাই, তেওঁ
আমাৰ অন্তৰতে আছে।
(খ) মক্কাৰ দুৱাৰত চাহাব তিৰ্বেণীৰ ঘাট।
বেহাব নোৱাৰে তাত মায়াই ভেটে বাট।।
উত্তৰ:
উক্ত কবিতাফাঁকি আমাৰ পাঠ্যপুথি ‘অসমীয়া সাহিত্য চয়নিকা’ৰ অন্তৰ্গত আজান
ফকিৰৰ দ্বাৰা ৰচিত ‘জিকিৰ’ নামৰ পাঠটিৰ পৰা তুলি অনা হৈছে। এই কবিতাফাঁকিৰ
জৰিয়তে কবিয়ে মায়াৰ বন্ধনে যে মানুহক কেনেকৈ আধ্যাত্মিক পথত বাধা
দিয়ে, সেই বিষয়ে বৰ্ণনা কৰিছে।
কবিয়ে কৈছে যে মক্কাৰ দৰে পৱিত্ৰ
তীৰ্থস্থানত ত্ৰিবেণীৰ (গংগা, যমুনা, সৰস্বতী) দৰে পৱিত্ৰ ঘাট আছে, কিন্তু
সেই ঘাটত মায়াই এনেদৰে বাট ভেটি ধৰিছে যে তাত কোনো বেপাৰ-বাণিজ্য
(আধ্যাত্মিক জ্ঞানৰ আদান-প্ৰদান) কৰিব নোৱাৰি। অৰ্থাৎ, মানুহে তীৰ্থস্থানলৈ
গ’লেও মায়াৰ বন্ধনত আবদ্ধ হৈ থকাৰ বাবে প্ৰকৃত আধ্যাত্মিক জ্ঞান লাভ কৰিব
নোৱাৰে।
(গ) সজাৰ মইনাটিৰ অনেক যুগুতি।
দেও মাৰি পাৰ হ’লে এৰিলে পীৰিতি।।
উত্তৰ:
উক্ত কবিতাফাঁকি আমাৰ পাঠ্যপুথি ‘অসমীয়া সাহিত্য চয়নিকা’ৰ অন্তৰ্গত আজান
ফকিৰৰ দ্বাৰা ৰচিত ‘জিকিৰ’ নামৰ পাঠটিৰ পৰা তুলি অনা হৈছে। এই কবিতাফাঁকিৰ
জৰিয়তে কবিয়ে মানৱ আত্মাৰ মুক্তিৰ আকাংক্ষাৰ বিষয়ে বৰ্ণনা কৰিছে।
কবিয়ে
মানুহৰ শৰীৰটোক এটা ‘সজা’ আৰু তাৰ ভিতৰত থকা আত্মাটোক ‘মইনা চৰাই’ৰ লগত
তুলনা কৰিছে। সজাত বন্দী হৈ থকা মইনা চৰাইটোৱে যেনেকৈ মুক্তিৰ বাবে নানা
উপায় চিন্তা কৰে, ঠিক তেনেকৈ মানুহৰ আত্মায়ো এই সংসাৰৰূপী সজাৰ পৰা মুক্ত
হ’বলৈ চেষ্টা কৰে। যেতিয়া আত্মাই এই মায়াৰ বন্ধনৰ পৰা ‘দেও মাৰি’ অৰ্থাৎ
জঁপিয়াই পাৰ হৈ যায়, তেতিয়া সি সংসাৰৰ সকলো প্ৰীতি আৰু মায়া-মোহ ত্যাগ
কৰে।
ভাষা-বিষয়ক
১। সমাৰ্থক শব্দ লিখা:
- চিন্তো: ভাবোঁ, মন কৰোঁ।
- ঘাট: নৈৰ পাৰ, তীৰ্থ।
- পীৰিতি: প্ৰেম, ভালপোৱা।
- আচমান: আকাশ, গগন।
- দৰিয়া: সাগৰ, নদী।
- পিয়াহ: তৃষ্ণা, পিয়াহ।
- বাট: পথ, ৰাস্তা।
- ভেল: ভূৰ, নাও।
HSLC পৰীক্ষাৰ পূৰ্ববৰ্ষৰ প্ৰশ্নোত্তৰ (২০১৫-২০২৫)
চমু প্ৰশ্ন:
- আজান ফকিৰৰ প্ৰকৃত নাম কি আছিল? (HSLC 2016)
উত্তৰ: আজান ফকিৰৰ প্ৰকৃত নাম আছিল হজৰত শ্বাহ মিলন। - ‘জিকিৰ’ শব্দটোৰ অৰ্থ কি? (HSLC 2017)
উত্তৰ: ‘জিকিৰ’ শব্দটোৰ অৰ্থ হ’ল ‘বাৰে বাৰে উচ্চাৰণ কৰা’। - ‘মোমিন’ শব্দৰ অৰ্থ কি? (HSLC 2018)
উত্তৰ: ‘মোমিন’ শব্দৰ অৰ্থ হ’ল বিশ্বাসী মুছলমান। - আজান ফকিৰে ক‘ত ধৰ্ম চৰ্চা কৰিছিল? (HSLC 2019)
উত্তৰ: আজান ফকিৰে দিখৌমুখৰ সৰাগুৰি চাপৰিত ধৰ্ম চৰ্চা কৰিছিল। - ‘কুটুব’ মানে কি? (HSLC 2020)
উত্তৰ: ‘কুটুব’ মানে ধ্ৰুৱ নক্ষত্ৰ। - জিকিৰবোৰত কাৰ প্ৰভাৱ পৰিছিল বুলি পণ্ডিতসকলে অনুমান কৰে? (HSLC 2022)
উত্তৰ: জিকিৰবোৰত শংকৰদেৱৰ দ্বাৰা প্ৰচাৰিত নৱ-বৈষ্ণৱ ধৰ্মৰ প্ৰভাৱ পৰিছিল বুলি পণ্ডিতসকলে অনুমান কৰে।
দীঘল প্ৰশ্ন:
- “পানী মৰে পিয়াহত, অগ্নি মৰে জাৰত। খোদা ৰছুল লুকাই আছে, মোমিনৰ আঁৰত।।” — ব্যাখ্যা কৰা। (HSLC 2017, 2020)
উত্তৰ: (ওপৰৰ ৪(ক) নং প্ৰশ্নৰ উত্তৰ চাওক) - জিকিৰৰ মূলভাৱ তোমাৰ ভাষাৰে লিখা। (HSLC 2018)
উত্তৰ: আজান ফকিৰৰ ‘জিকিৰ’ত আল্লাহৰ মহিমা আৰু মানৱ জীৱনৰ আধ্যাত্মিক দিশটো প্ৰকাশ পাইছে। ইয়াত কোৱা হৈছে যে ঈশ্বৰক বাহিৰত বিচাৰি ফুৰাৰ প্ৰয়োজন নাই, কাৰণ তেওঁ বিশ্বাসীজনৰ হৃদয়তে বিৰাজ কৰে। মানুহৰ শৰীৰটোক ‘সজা’ আৰু আত্মাক ‘মইনা’ৰ লগত তুলনা কৰি আত্মাৰ মুক্তিৰ আকাংক্ষাৰ কথা কোৱা হৈছে। জিকিৰটিত হিন্দু আৰু ইছলাম ধৰ্মৰ ভাৱধাৰাৰ এক সুন্দৰ সমন্বয় ঘটিছে, যি অসমীয়া সমাজৰ সমন্বয়ৰ এক উৎকৃষ্ট নিদৰ্শন। - আজান ফকিৰৰ চমু পৰিচয় দিয়া। (HSLC 2019)
উত্তৰ: আজান ফকিৰ সপ্তদশ শতিকাত অসমলৈ অহা এজন ইছলাম ধৰ্মগুৰু আছিল। তেওঁৰ প্ৰকৃত নাম আছিল হজৰত শ্বাহ মিলন। জনশ্ৰুতি মতে, তেওঁৱেই প্ৰথমে অসমত ‘আজান’ দি নামাজ পঢ়িবলৈ শিকাইছিল বাবে তেওঁক ‘আজান ফকিৰ’ বুলি জনা যায়। আহোম ৰজা গদাধৰ সিংহই তেওঁৰ মাহাত্ম্য বুজি পাই দিখৌমুখৰ সৰাগুৰি চাপৰিত মাটি-বাৰী দি মছজিদ সজাই দিছিল, য’ত তেওঁ ধৰ্ম চৰ্চা কৰিছিল আৰু তাতেই তেওঁৰ মৃত্যু হৈছিল। তেওঁ অসমীয়া ভাষাত ‘জিকিৰ’ আৰু ‘জাৰী’ গীত ৰচনা কৰিছিল। - “সজাৰ মইনাটিৰ অনেক যুগুতি। দেও মাৰি পাৰ হ’লে এৰিলে পীৰিতি।।” — তাৎপৰ্য ব্যাখ্যা কৰা। (HSLC 2022)
উত্তৰ: (ওপৰৰ ৪(গ) নং প্ৰশ্নৰ উত্তৰ চাওক)
অতিৰিক্ত ১০টা সম্ভাৱ্য গুৰুত্বপূৰ্ণ প্ৰশ্নোত্তৰ
জিকিৰত উল্লেখ থকা ‘শালে শ’লৰ লগত দৰিকাৰ টপালি’ কথাষাৰৰ অৰ্থ কি?
উত্তৰ:
ইয়াৰ অৰ্থ হ’ল শাল আৰু শ’লৰ দৰে ডাঙৰ মাছৰ লগত দৰিকণাৰ দৰে সৰু মাছৰ কোনো
তুলনা নহয়। ইয়াৰ দ্বাৰা কবিয়ে বাহ্যিক তীৰ্থযাত্ৰাৰ তুলনাত আভ্যন্তৰীণ
ঈশ্বৰ উপলব্ধিৰ শ্ৰেষ্ঠতাক বুজাইছে।
আজান ফকিৰ কোন ৰজাৰ দিনত অসমলৈ আহিছিল?
উত্তৰ: আজান ফকিৰ আহোম ৰজা গদাধৰ সিংহৰ দিনত অসমলৈ আহিছিল।
জিকিৰত উল্লেখ থকা ‘তিৰ্বেণী’ৰ অৰ্থ কি?
উত্তৰ: জিকিৰত উল্লেখ থকা ‘তিৰ্বেণী’ৰ অৰ্থ হ’ল গংগা, যমুনা আৰু সৰস্বতী নদীৰ সংগম স্থল, যি এক পৱিত্ৰ স্থান।
কবিয়ে কাক ‘ৰহমৰ গিৰিহঁত’ বুলি কৈছে?
উত্তৰ: কবিয়ে আল্লাহক ‘ৰহমৰ গিৰিহঁত’ অৰ্থাৎ ‘দয়াৰ মালিক’ বুলি কৈছে।
‘আচমানৰ কুটুব তৰা’ বুলি কাক কোৱা হৈছে?
উত্তৰ: ‘আচমানৰ কুটুব তৰা’ বুলি ধ্ৰুৱ তৰাক কোৱা হৈছে।
জিকিৰত ‘সজা’ আৰু ‘মইনা’ শব্দ দুটাই কি বুজাইছে?
উত্তৰ: জিকিৰত ‘সজা’ শব্দই মানুহৰ শৰীৰটোক আৰু ‘মইনা’ শব্দই মানুহৰ আত্মাক বুজাইছে।
জিকিৰৰ মূল উদ্দেশ্য কি?
উত্তৰ:
জিকিৰৰ মূল উদ্দেশ্য হ’ল আল্লাহৰ নাম বাৰে বাৰে উচ্চাৰণ কৰি তেওঁৰ প্ৰতি
আনুগত্য প্ৰকাশ কৰা আৰু মানুহক আধ্যাত্মিক পথৰ সন্ধান দিয়া।
‘দৰিয়াৰ পাৰ’ কৰাই দিয়া বুলি কোনে কাক কৈছে?
উত্তৰ: কবিয়ে আল্লাহক ‘দৰিয়াৰ পাৰ’ অৰ্থাৎ সংসাৰ সাগৰৰ পৰা পাৰ কৰাই দিবলৈ অনুৰোধ জনাইছে।
জিকিৰত কোন দুখন ধৰ্মৰ মাজত সমন্বয়ৰ ভাৱ দেখা যায়?
উত্তৰ: জিকিৰত হিন্দু ধৰ্মৰ বৈষ্ণৱবাদ আৰু ইছলাম ধৰ্মৰ ছুফীবাদৰ মাজত সমন্বয়ৰ ভাৱ দেখা যায়।
‘আদম’ কোন?
উত্তৰ: কোৰাণৰ মতে, ‘আদম’ হ’ল আল্লাহৰ দ্বাৰা সৃষ্ট প্ৰথম মানৱ।
No comments:
Post a Comment